milgram deneyi ne demek?

Milgram Deneyi

Milgram deneyi, 1960'larda Yale Üniversitesi'nde sosyal psikolog Stanley Milgram tarafından gerçekleştirilen ve insanların otorite figürlerine itaat etme eğilimini inceleyen bir dizi deneydir. Deney, II. Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanyası'nda yaşanan soykırımın psikolojik nedenlerini anlamaya yönelik bir girişimdi.

Deneyin Temel İşleyişi:

Katılımcılar: Deneye, gazete ilanları ve doğrudan posta yoluyla gönüllü olarak katılan kişilerdi.
Rol Dağılımı: Her katılımcıya "öğretmen" rolü verilirken, bir oyuncu "öğrenci" rolünü üstleniyordu. Deney yöneticisi ise otorite figürünü temsil ediyordu.
Prosedür: Öğretmen, öğrenciye kelime çiftlerini ezberletmekle görevliydi. Öğrenci yanlış cevap verdiğinde, öğretmen ona giderek artan voltajda elektrik şoku verecekti. Şoklar gerçek değildi, ancak öğretmenler bunun gerçek olduğuna inanıyordu.
Otoritenin Etkisi: Öğretmen şok vermekte tereddüt ettiğinde, deney yöneticisi "Deney için devam etmeniz gerekiyor," gibi ifadelerle onu devam etmeye teşvik ediyordu.

Deneyin Sonuçları:

Milgram deneyi, katılımcıların büyük bir bölümünün, vicdani rahatsızlık duysalar bile, otorite figürünün talimatlarına uyarak öğrenciye tehlikeli seviyelerde elektrik şoku vermeye devam ettiğini göstermiştir. Katılımcıların yaklaşık %65'i, deneyi en yüksek voltaj olan 450 volta kadar tamamlamıştır.

Deneyin Etik Tartışmaları:

Milgram deneyi, katılımcılar üzerindeki psikolojik baskı ve aldatma nedeniyle ciddi etik eleştirilere maruz kalmıştır. Deneyin, katılımcılarda travma ve uzun süreli psikolojik sorunlara yol açabileceği savunulmuştur.

Deneyin Önemi ve Etkisi:

Milgram deneyi, sosyal psikoloji alanında önemli bir yere sahiptir ve otoriteye itaat, vicdan ve ahlaki sorumluluk gibi konuları anlamamızda önemli bir rol oynamıştır. Deney, aynı zamanda etik araştırmaların önemini vurgulamış ve sonraki araştırmalarda etik kuralların daha sıkı bir şekilde uygulanmasına katkıda bulunmuştur.

Önemli Kavramlar:

milimetrik gliotik odak